De beroemde Franse uiensoep

 

Het klinkt zo simpel: uiensoep. Je hebt niet veel meer nodig dan uien, witte wijn, water en vooral veel geduld.

Toch heb ik er best moeite voor moeten doen om tot een uiensoep te komen die  ik echt goed van smaak vind.  Als uitstapje maakte ik de vorige keer een uiensoep waarin rode port en balsamicoazijn verwerkt waren. Wij vonden hem niet lekker.  Dat kan natuurlijk aan mij liggen, maar ik ben tot de conclusie gekomen dat ik geen balsamicozijn meer in de uiensoep doe. 

Het lastigste aan het maken van uiensoep, vind ik het snijden van de uien. Ik heb al eens geprobeerd om de uien in mijn keukenmachine, de Magimix, te snijden. Nadeel hiervan is dat de 'uiteinden' van de uien niet goed worden gesneden, waardoor er te grote stukken ui in de soep komen. Dat vind ik niet mooi en niet smaakvol. Dus, er rest mij niet anders dan de uien met de hand te snijden.😭 

Herkomst van de uiensoep

In de 14e eeuw wordt er al geschreven over uiensoep: een eenvoudige soep bestaande uit runderjus, bouillon, uien en brood. Het was een soep voor de armen. Door er geraspte kaas aan toe te voegen, werd het de klassieke 'gratinee des Halles' oftewel de Franse uiensoep. Deze soep was het ontbijt van de arbeiders in de Hallen van Parijs. Maar het was ook een katerbestrijder voor de welgestelde burgers die de cabarets van Parijs bezocht hadden.  

Bereidingswijze

Gestart wordt met het halveren van de uien en het snijden hiervan in dunne halve ringen.

In de soeppan wordt ondertussen olie en boter verhit. De halve ringen uien worden toegevoegd en een minuut of 5 zacht gebakken. Dan wordt de gesnipperde knoflook toegevoegd.

Laat de uien en knoflook nu zachtjes fruiten. Over hoe lang dit moet, lopen de meningen uiteen. Ik laat ze ongeveer een uur fruiten. Het geheim van de smaak van de uiensoep is namelijk dat de uien karamelliseren: hierdoor ontstaat de zoete smaak van de uiensoep. 

In het boek van Delia Smith 'wintergerechten' las ik dat zij er een theelepel suiker bij doet. Dat vind ik echter niet  nodig. Als de uien goed gekaramelliseerd worden, komt er voldoende suiker vrij van de uien.  

Voeg dan de bouillon, witte wijn, zout en peper naar believen toe. Roer goed met een houten lepel over de bodem van de pan om eventuele aanzetsels los te roeren. 

Laat de soep dan nog een uurtje, zonder deksel op de pan, zachtjes koken. 

Tot zover kan de soep worden voorbereid. 

Breng de soep, als deze wordt geserveerd, opnieuw aan de kook en roer er cognac doorheen. Wij waren de cognac vergeten. Halverwege de soep dachten we eraan. We hebben alsnog per soepkom een paar druppels cognac toegevoegd. De smaak werd nog beter, er kwam een laag bij. De smaak was als het ware verdiept. 

De uiensoep is natuurlijk het lekkerst als er brood op zit met kaas en dan even in de oven gegratineerd wordt. 

Ik gebruik hiervoor gewoon brood. Net wat we hebben liggen. In dit geval was het notenbrood. Dit brood snijd ik in schijven en smeer het in met olie en knoflook. Dit wordt op een braadslee gelegd en gaat dan 20 minuten in een voorverwarmde oven van 150 graden. Ik draai het brood 1 keer om.

Vervolgens wordt het brood in vierkantjes gesneden, hierdoor ontstaan er croutons. Op deze croutons kun je allerlei soorten kaas leggen: oude geraspte kaas, gruyère. Het liefst een kaas die een stevige smaak heeft. Deze croutons worden voorzichtig op de kommen soep gelegd, zodat ze bovenop de soep drijven. Je kunt dan eventueel  nog wat extra kaas op de soep strooien. De soepkommen gaan in de oven en worden gegratineerd. 

Denk erom dat de soep gloeiend heet is als hij wordt geserveerd!

Recept voor Franse uiensoep voor 6 tot 8 personen

Ingrediënten

- 50 gram boter

- 2 eetlepels olijfolie

- 750 gram uien, gehalveerd en in dunne ringen gesneden

- 2 gesnipperde teentjes knoflook

- 1,5 liter groentebouillon

- 3 dl droge witte wijn

- zout en vers gemalen peper

- 2 eetlepels cognac

- sneetjes geroosterd brood of stokbrood ingewreven met knoflook en olie, voldoende om in 6 tot 8 soepkommen te leggen

- 4 handen met geraspte oude kaas of gruyère 

Werkwijze

- Verhit de boter en de olie in een soeppan met een dikke bodem en voeg de ui toe

- laat dit zachtjes bakken en voeg, na 5 minuten, de gesnipperde knoflook toe

- draai het vuur zo laag mogelijk en laat het mengsel ongeveer een uur fruiten

- voeg de bouillon en de witte wijn met wat zout en peper toe. Roer met een houten lepel over de bodem om het aanzetsel te vermengen met de soep

- laat de soep nog een uurtje zachtjes koken, zonder de deksel

- roer de cognac erdoor

- doe de soep in vuurbestendige soepkommen

- leg hier voorzichtig de croutons of een sneetje geroosterd stokbrood op (ingewreven met knoflook) 

- strooi er kaas overheen 

- gratineer deze onder een hete gril in de oven. Afhankelijk van de oven duurt dit ongeveer 2 minuten. Blijf erbij staan kijken om de soepkommen meteen uit de oven te halen, als de kaas bruin kleurt.